Tijdens een schrijfoefening aan het strand wilde haar pen plots iets heel anders doen dan de schrijfopdracht. Dit is het verhaal van Marieke De Smet, over haar deelname aan een eerdere editie (2019) van Zin en zee.

“Schrijf, want ge gaat uzelf verbazen!” zegt Marieke meteen wanneer ik op het eind van ons gesprek vraag of ze nog een boodschap heeft voor toekomstige deelnemers. “De schrijfweken van De Schrijfkaravaan zijn voor iedereen een goed idee, maar zeker voor mensen die denken dat ze niet kunnen schrijven”, voegt ze toe. “En weet je dat je kan schrijven, dan zal je dat schrijven anders leren benaderen.” Advies van het soort dat twijfelaars tien tenen tegelijk in het water doet steken. 

Marieke verbaasde zichzelf: “We leefden al een paar dagen in een aparte wereld: intensief schrijven, in contact komen met wat er in jezelf leeft, ons blootgeven door voor te lezen. We hadden een schrijfopdracht gekregen en zaten verspreid over het strand en de dijk. Oosteroever, de rustige kant van Oostende. Het was warm. Met een schriftje op mijn schoot zat ik in het zand naar de zee te kijken en plots kreeg ik het gevoel dat ik over iets helemaal anders moest schrijven dan wat de opdracht vroeg. Ik twijfelde, want een opdracht is een opdracht, maar het gevoel was zo urgent dat ik opstond en met mijn vraag naar (lesgeefster) Isabelle stapte, die wat verder op een bankje haar eigen opdracht zat te schrijven. ‘Ja natuurlijk!’, zei die, ‘er komt nu eenmaal wat er komt.’ Terug op mijn plekje schreef ik over een traumatische ervaring waarover ik nog niet eerder geschreven, en maar zelden gesproken had. Ik creëerde een fictief personage, en ik denk dat net die afstand het schrijven mogelijk maakte. Ik schrok van het feit dat ik zoiets moeilijks durfde op te schrijven, en was er tegelijk ook trots op. Het voelde helend en met de woorden begon er ook een vertrouwen te groeien. Ik zou hier ooit iets mee kunnen doen, besefte ik. In een volgend boek misschien. Voor volwassenen.”

Afgesloten plekken gaan open

Marieke had op dat moment net haar manuscript voor een jeugdboek klaar, De Orion Express, waarin ze ook een persoonlijk thema (langdurige ziekte) bespreekt.

“Ik schrijf al heel mijn leven, maar die traumatische gebeurtenis zat ergens afgesloten in mezelf. Door de aard van de opdrachten en de verbondenheid met de groep kwam er een opening in iets dat vastzat. Die gedragenheid maakte dat mogelijk. Wat ook helpt is dat Isabelle zichzelf openstelt, de opdrachten allemaal zelf meedoet en zich even kwetsbaar opstelt als iedereen. Ik kan de sfeer het best omschrijven als een soort van gedeelde kwetsbaarheid, maar ook van gedeelde veiligheid.”

“Ik keek vol bewondering naar iedereen die op zijn manier betekenisvolle teksten had gedeeld en voelde me dankbaar dat ik daar deel van mocht zijn.”

Voorlezen is voor Marieke een belangrijk onderdeel van schrijven. “In een gezellige ruimte met stoelen en zetels las iedereen zijn tekst voor aan de groep. Ik voelde dat er van binnen iets loskwam terwijl ik las. En dat gebeurt nu weer, nu ik erover vertel.’’

Iedereen wat groter

“Oh en dan het afsluitmoment! Ik had van een schrijfcursus niet verwacht dat ook de informele momenten zo waardevol zouden zijn.  Er stond allerlei lekkers op tafel – ik herinner me vooral de krabbenpoten -,  alles vers van de visboer. Samen eten versterkt de verbondenheid, een gevoel dat tijdens die laatste maaltijd bijna tastbaar was. We beseften allemaal: deze week is hier iets bijzonders gebeurd. Je kon zien dat we allemaal gegroeid waren.

En dan ging Annelies plots op haar stoel staan om een aantal dingen voor te lezen. Die vrijheid om dat te doen!  Ik keek vol bewondering naar iedereen die op zijn manier betekenisvolle teksten had gedeeld en voelde me dankbaar dat ik daar deel van mocht zijn. Ik had spijt dat het afgelopen was, maar ook de zekerheid dat er nog veel uit voort zou vloeien.”

Dat ‘veel’ is in Mariekes geval de moeite. De schrijfweek gaf haar het duwtje om met haar jeugdboek de stap naar een uitgever te zetten en een kinderjury te organiseren. Met Rukhsana Zubair organiseerde ze in De Letterie een kinderkampje ‘verhalen vertellen’, en een workshop schrijven voor kinderen. Die twee blijven ook voor de toekomst nog plannetjes smeden!

Met anderen richtte ze een leesclub op die nog altijd bestaat: De Leeskaravaan (!). Zo leerde ze in Oostende, haar eigen stad, nog meer mensen kennen die van boeken houden. Ze loopt in die stad ook met andere ogen rond. Ogen die meer detail zien, en overal verhalen. 

“Zin en zee heeft me een nieuw waardevol netwerk opgeleverd in Oostende, nadat mijn bestaande professionele netwerk wegviel toen ik langdurig ziek werd. Ik leerde mensen kennen met wie ik een van mijn grootste passie’s deel, die voor het geschreven woord. De cursus gaf me ook het vertrouwen om verder te schrijven. En het schrijven meer serieus te nemen. Ik durf nu professioneel schrijven te ambiëren.”

Interview: Kristien Fransen

Foto: Kathleen De Ruyck

Meer over Marieke en haar boek vind je op https://mariekedesmet.be/

Op maandag 10 oktober 2022 start een nieuwe editie van Zin en zee. Er zijn nog plaatsen, aarzel niet om in te schrijven!